Koniec taniego węgla

autor: Adam Maksymowicz

Międzynarodowy portal internetowy The Coal Hub zajmujący się badaniem rynku węgla na świecie podaje wiadomości o ograniczeniu jego rosyjskiego eksportu.
Wynika on nie tyle z politycznych decyzji ile z potrzeb rosyjskiego budżetu, który zamierza nałożyć cła na jego wywóz poza granice kraju. Rosyjskie Ministerstwo Finansów ogłosiło plany wprowadzenia ceł na eksport węgla od 2023 roku, jeśli ceny na rynkach światowych przekroczą ustalony benchmark 170 USD/t dla węgla koksowego i 150 USD/t dla węgla energetycznego. Przewiduje się również czasowe podniesienie podatku od wydobycia niektórych kopalin (MET).
Portal ten zauważa, że w 2022 r. światowe ceny węgla powróciły do swoich historycznych maksimów: notowania węgla australijskiego przekroczyły 460 USD/t, podczas gdy europejskie indeksy przekroczyły 440 USD/t. Tymczasem z powodu sankcji międzynarodowych i unijnego embarga na dostawy węgla z Rosji, jego dostawcy z tego kraju są zmuszeni sprzedawać węgiel po cenie 2-3-krotnie niższej od jego wartości rynkowej.
Na dzień 06.10.2022 notowania węgla energetycznego FOB Newcastle w Australii wynosiły około 400 USD/t przy europejskich indeksach CIF ARA na poziomie 300 USD/t. Jednocześnie koszt materiału High CV w portach rosyjskich szacowany jest na 105-110 USD/t FOB porty bałtyckie i czarnomorskie, podczas gdy ceny FOB Vostochny wahają się w granicach 170-180 USD/t.
Oprócz rabatów rosyjscy dostawcy muszą zmieniać przepływy ładunków, które trafiały na europejskie rynki premium z portów północno-zachodnich i południowych do Chin. Ponadto sankcje i ogólnie wyższy popyt na statki o dużym tonażu doprowadziły do 3-4-krotnego wzrostu kosztów transportu morskiego.
Koleje Rosyjskie (RZD) latem 2022 r. podniosły taryfy o 11 proc. i usunęły obniżone wskaźniki dla węgla energetycznego oraz upust na przewozy dalekobieżne, co ostatecznie zwiększyło koszty przewozu kolejowego o około 50-60 proc., w zależności od kierunku jego dostaw.
Spółki węglowe i władze lokalne w kluczowych regionach wydobywczych wielokrotnie opowiadały się za przywróceniem współczynników obniżki i zniżek dla przesyłek kolejowych przynajmniej do terminali północno-zachodnich, aby zachować rentowność przemysłu. Jednak od 2023 r. RZD ponownie sugeruje indeksację taryf o 9,8 proc.. W scenariuszu tym rosnące obciążenia podatkowe przemysłu węglowego mogą spowodować, że znaczna część rosyjskich przesyłek eksportowych stanie się nieopłacalna, prowadząc do cięć produkcji, zwolnień pracowników, zamknięcia niektórych przedsiębiorstw i utraty bazy ładunkowej RZD.
Na portalu The Coal Hub, nadal prezentowana jest globalna prognoza cen węgla, który w ciągu najbliższych pięciu lat utrzymać ma swoją dotychczasową pozycję. Kluczowym argumentem ma być eliminacja na światowym rynku rosyjskiego węgla w wyniku przedłużającego się konfliktu zbrojnego w Ukrainie.