Zabytkowe kościółki

 

Miedźna
Kosciół św. Klemensa Papieża z XVII w.

Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego w pętli pszczyńskiej.

Kościół zbudowano prawdopodobnie w XVII w., na miejscu wzmiankowanego w 1326 roku. Świątynia powiększona w XVIII w. poprzez wydłużenie nawy. Kościół orientowany, konstrukcji zrębowej z wieżą konstrukcji słupowej[1]. Prezbiterium zamknięte ścianą prostą, z zakrystią od północy. Nawa na planie wydłużonego prostokąta z wieżą od zachodu. Wieża podbita gontem z nadwieszoną izbicą szalowaną deskami i hełmem baniastym z latarnią. Dach siodłowy kryty gontem, nad nawą wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Wokół świątyni soboty wsparte na słupach z mieczowaniami, wokół wieży oszalowane. Wokół ścian prezbiterium wydatne zadaszenie gontowe. Powyżej sobót i zadaszenia ściany szalowane deskami. Prezbiterium nakryte pozornym sklepieniem kolebkowym o łuku segmentowym. W nawie strop płaski. Chór muzyczny drewniany wsparty na czterech słupach[2].
Wyposażenie głównie barokowe. Ołtarz główny późnobarokowy z 1 połowy XVIII w., tablicowy, z grupą Świętej Trójcy w zwieńczeniu. Po bokach bramki z rzeźbami św. Piotra i Pawła. W ołtarzu obraz przedstawiający św. Klemensa z XIX w.

Zdjęcia w galerii

Pielgrzymowice
Kościół św. Katarzyny z 1675r.

Pierwszy drewniany kościół w Pielgrzymowicach powstał u schyłku XIII wieku, a wzmiankowany był w spisie papieskiej dziesięciny z lat 1335-1342[2] Pielgrzymowice (Peregrini) musiało uiścić pół grzywny (marki) zaległości[2]. Zostało również wymienione w spisie świętopietrza z 1447 r. (spis świętopietrza). W XVI i XVII w. przez dłuższy czas w posiadaniu protestantów, od 1654 r. ponownie katolicki. Zniszczony lub spalony, w 1675 roku[3] został zastąpiony obecną świątynią, prawdopodobnie z fundacji protestanta Karola Henryka Paczyńskiego, wzniesioną przez cieśli Andrzeja Wernera i Błażeja Dudę[4]. Wieża została dobudowana dopiero w 1746 roku przez Jerzego Dziędziela i jego syna Michała oraz Marcina Smyczka. W latach 1908-11 kościół powiększono, zniekształcając jego pierwotną sylwetkę. Wówczas to wybudowano większe prezbiterium, a od strony północnej dostawiono zakrystię i kaplicę. Całość kościoła została pokryta gontem[5].

Zdjęcia w galerii

Wisła Mała
Kościół św. Jakuba Apostoła z 1772r.

Pierwszy kościół w tym miejscu wzmiankowany był już w 1326 r. W XVI w. znajdował się on przejściowo w rękach protestantów. Obecny został wzniesiony w latach 1775-82 przez Jerzego Laska (zwanego Beczałą) z Chybia i Jerzego Kaszturę z Łąki. Powiększony w 1923 r.
Wnętrze kościoła pokryte polichromią z 1896 r. Wyposażenie wnętrza jednolite, poźnobarokowe i rokokowe. Ołtarz główny, rokokowy, wykonany w 1776 r. przez Wacława Donaya ze Skoczowa, malowany przez Andrzeja Helffera; kulisowy, z rzeźbami św. Piotra i św. Amadeusza oraz obrazem św. Jakuba Starszego ze sceną ścięcia w tle, sygnowanym przez Ignacego Günthera z Opawy (1777). Dwa ołtarze boczne rokokowe, wykonane przez stolarza Franciszka Zawiszę z Pszczyny i rzeźbiarza Jana Proezlera z Cieszyna: lewy z 1779 r. z obrazem przedstawiającym Cudowne Pomnożenie Chleba, prawy z 1777 r. z obrazami św. Walentego i św. Jana Nepomucena w zwieńczeniu. Ambona, połączona z późniejszą chrzcielnicą, późnobarokowa z XVIII w. Chrzcielnica w formie anioła trzymającego czarę, autorstwa Jana Proezlera z 1780 r. Organy z 1856 r.[2] Szereg obrazów z XVIII w. Wśród naczyń liturgicznych, późnobarokowych lub rokokowych, wyróżnia się późnogotycki kielich z I ćwierci XVI w.

Zdjęcia w galerii

Ćwiklice
Kościół św. Marcina z przełomu XV i XVII w.

Pierwsze wzmianki o kościele położonym w tym miejscu pochodzą z 1326 roku[2]. Obecny kościół został wzniesiony na zrębach pierwotnej świątyni, przez długi czas uważano, że stało się to na przełomie XVI i XVII wieku, ale ostatnie badania drewna pobranego z więźby ze świątyni wskazują, że pochodzi ona z lat 1464-1466[3]. Ćwiklicka świątynia jest obok kościoła w Łaziskach, prawdopodobnie najstarszym kościołem drewnianym na Śląsku o konstrukcji zrębowej. Kościół został wybudowany w stylu gotyckim, jednak w ciągu swojej historii przeszedł wiele zmian[4]. Został przebudowany w XVIII wieku, zaś na przełomie XIX i XX wieku, podczas prac remontowych oryginalny kształt kościoła został zdeformowany. W 2010 roku, powódź zniszczyła podwaliny i posadzkę świątyni, od tego czasu przechodzi remont.

Zdjęcia w galerii

Grzawa
Kościół Męczeństwa św. Jana Chrzciciela z przełomu XVI i XVII w.

Pierwszy kościół istniał tu już prawdopodobnie w XIV wieku. Obecny wzniesiony został na początku XVI wieku. W latach 1580 - 1628 w posiadaniu protestantów, później odzyskany przez katolików i prawdopodobnie przebudowany ok. 1690 r.[2]
Wyposażenie wnętrza głównie barokowe, z XVII i XVIII wieku, częściowo również XIX-wieczne. Ołtarz główny barokowy z końca XVII w., odnowiony w 1870 r. przez Karola Stankiewicza z Kęt, z bramkami po bokach i bogatą dekoracją snycerską, z rzeźbami św. Piotra i św. Pawła oraz obrazem z 1690 r. przedstawiającym Matkę Boską z Dzieciątkiem. Dwa ołtarze boczne oraz organy barokowe, z XVII w. Ława kolatorska i ławy barokowe, z 1798 r. Kilka obrazów z XVIII w.

Zdjęcia w galerii

Góra
Kościół św. Barbary z II połowy XVI w.
W listopadzie 1598 wizytacji kościelnej (pierwszej po soborze trydenckim) dekanatu pszczyńskiego dokonał archidiakon krakowski Krzysztof Kazimirski na zlecenie biskupa Jerzego Radziwiłła. Według sporządzonego sprawozdania kościół w Villa Gora znajdował się w rękach kalwinistów[1].

Zdjęcia w galerii