na trasie tramwaju linii 19

Pięćdziesiąt pięć lat temu ruszył tramwaj z centrum Bytomia do kopalni Bytom. Rok później trasę przedłużono do zajezdni Stroszek. Od tego czasu wiele się zmieniło. Kopalnia na przestrzeni lat też zmieniała nazwy, fedrując jako KWK Powstańców Śląskich, potem ZG Bytom I, a w końcu jako ZG Eko-Plus.

Zapewnienie górnikom wygodnego dojazdu do pracy było jednym z motywów decydentów, którzy postanowili podzielić inwestycję, czyli budowę nowej linii tramwajowej, na dwa etapy. W owym czasie była to linia międzypowiatowa, gdyż zajezdnia Stroszek znajdowała się wówczas w granicach Radzionkowa, leżącego w powiecie tarnogórskim.

Nie tylko to było wyznacznikiem nowej trasy, oddanej do użytku 1 września 1967 r. na odcinku z centrum Bytomia do KWK Bytom, a w roku następnym przedłużonej do Stroszka. O ile wcześniej tory tramwajowe kładziono w bruku lub asfalcie miejskich ulic, o tyle trasa linii 19 poprowadzona został w oddaleniu od szosy Bytom - Tarnowskie Góry, prowadząc do dzisiaj przez pola, łąki czy obok ogródków działkowych. Dopiero kilkaset metrów na południe od kopalni tory dochodzą do obecnej drogi krajowej nr 11 Bytom - Kołobrzeg.

Chociaż linia do zajezdni Stroszek prowadzi tuż obok kopalni, obecnie tylko na niewielkim fragmencie koło centrum handlowego M1 przebiega w granicach czynnego obszaru górniczego Bytom VII. Zakład Górniczy Eko-Plus otrzymał koncesję na wydobycie węgla kamiennego w tym obszarze ważną do 2043 r. W przeszłości węgiel był wydobywany pod środkową i południową częścią tej trasy tramwajowej przez KWK Centrum, jednak wpływy fedrowania na powierzchnię już tam wygasły, a nowego wydobycia się nie planuje.

Od 1967 r. aż do 22 lipca 2022 r. na trasie do KWK Polska i dalej do Stroszka kursowały tramwaje linii 19. Przez wiele lat dziewiętnastka była linią wewnątrzmiejską, w XXI w. wydłużono jej trasę do Katowic. Jedak z powodu przebudowy części torowisk tramwajowych w Bytomiu od 23 lipca 2022 r. wprowadzono zmiany w funkcjonowaniu komunikacji tramwajowej. Po raz pierwszy w swych dziejach linia 19 zaczęła kursować całkowicie poza swą pierwotną trasą, jeżdżąc teraz na odcinku Bytom Plac Sikorskiego – Katowice Plac Wolności.

Zamiast niej od zajezdni Stroszek do pętli przy ul. Wrocławskiej koło dawnej szkoły górniczej kursuje tramwaj 39 - z częstotliwością co 15 minut od poniedziałku do soboty oraz co pół godziny w niedziele. Przejazd spod kopalni Eko-Plus do końcowej pętli przy ul. Wrocławskiej zajmuje 16 minut, a do zajezdni Stroszek - 7 minut. Z uwagi na przebudowę trasy i wymianę torowiska ruch odbywa się częściowo po jednym torze.