autor: Tomasz Rzeczycki
Centrum Nauki, Kultury i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu obchodziło 10. rocznicę uruchomienia. Niegdysiejsza Kopalnia Węgla Kamiennego Thorez, a potem Zakład Górniczy Julia w zmienionej formule działa od listopada 2014 r.
Stara Kopalnia to odrestaurowana część zespołu zabudowań pozostałych po KWK Thorez. Nie wszystko zachowano, część budynków wyburzono, a część przebudowano. Powstała nawet zupełnie nowa budowla, czyli wieża widokowa. Mimo tej dosyć zauważalnej ingerencji jest to najbardziej okazały zespół zabudowań pokopalnianych w Polsce po górnictwie węglowym.
Miejsce to można było zwiedzać już wcześniej, i to jeszcze wtedy, gdy była to czynna kopalnia. Tak się stało, gdyż ZG Julia udostępniono turystom 12 stycznia 1996 r., gdy jeszcze trwało wydobycie. Turyści mogli wówczas obejrzeć sortownię, płuczkę i flotację węgla, a także część innych zabudowań kopalnianych. Maszyny wyciągowe w ZG Julia zatrzymano w listopadzie 1998 r. i w tymże roku udostępniono zwiedzającym namiastkę podziemi, czyli kopalniany schron przeciwlotniczy. Później przez pewien czas dostępny był fragment słynnej Lisiej Sztolni.
Wreszcie 2 maja 2011 r. zaprzestano przyjmowania turystów i zaczęto kilkuletnią przebudowę. W jej wyniku w listopadzie 2014 r. pokopalniany zespół zabudowań udostępniono pod nowym szyldem jako Stara Kopalnia. Obejmuje ona nie tylko zabudowania powierzchniowe, lecz także podziemny chodnik służący w przeszłości do odstawy skały płonnej na hałdę wraz z wydrążoną do niego specjalnie z poziomu dawnego schronu upadową i fragmentem innego korytarza podziemnego.
W minionych latach Stara Kopalnia obchodziła swoje urodziny, oferując m.in. tańsze ceny biletów, np. za 9 zł z okazji dziewięciolecia. W tym roku były po 10 zł, a wydarzenia towarzyszące rozłożono na kilkanaście dni. Część już się odbyła, a część przed nami. Obchody zainaugurowano 8 listopada w kawiarni Sztygarówka. W piątek i sobotę 15 i 16 listopada zaplanowano Festiwal Kosmiczny Galaktyka Węgla na terenie zielonym przy Starej Kopalni, na który wstęp ma być bezpłatny.