W bibliotece Leopolda Jana Szersznika, najstarszym księgozbiorze wchodzącym w skład Książnicy Cieszyńskiej, znajduje się wiele cennych starodruków. Wśród nich na uwagę zasługuje dzieło Georga Engelharda von Löhneyss (1552-1622): „Bericht vom Bergwerck, wie man dieselben bawen und in guten wolstande bringen sol, sampt allen dazu gehörigen arbeiten, ordnung und Rechtlichen processen beschrieben durch G. E. Löhneyss” wprowadzające w tajniki budowy i funkcjonowania kopalni. Autor podał na przykład pierwszy opis wydobycia rud w Rammelsbergu, kopalni nieprzerwanie działającej od 968 r. przez ponad tysiąc lat. Nowatorskie ujęcie von Löhneyssa polegało na przedstawieniu ekonomicznych aspektów górnictwa. W pozostałych tematach oparł się na ogół na dziele „De re metallica” Georgiusa Agricoli, renesansowego humanisty, górnika, metalurga i mineraloga, które również można odnaleźć w księgozbiorze Szersznika. Czasy, w których żył Agricola określa się mianem „złotego wieku kunsztów”, stąd nie dziwi fakt podjęcia tematu górnictwa przez autora i powoływanie się na niego przez późniejszych twórców prac o górnictwie.

Większość egzemplarzy pierwszego, bogato zdobionego wydania z 1617 r. dzieła Engelharda von Löhneyss zaginęła po zniszczeniu drukarni podczas wojny trzydziestoletniej. Owo pierwsze wydanie było ilustrowane drzeworytami Mojżesza Thyma. Wydawca podjął się trudu następnego wydania dopiero w 1660 r. Wtedy też drzeworyty Thyma ponownie wygrawerował miedzią J. Wichmann, jako lustrzane odbicie oryginałów. Prezentowany egzemplarz z zasobów książnicowych pochodzi właśnie z drugiego wydania. Wspomniane, doskonałe miedzioryty stanowią niezaprzeczalną ozdobę pracy i doskonałe graficzne uzupełnienie wiadomości niezbędnych dla uzyskania wszechstronnej i rozległej wiedzy przez górników, geologów i hutników. Karta tytułowa zawiera dodatkowo informację o proweniencji dzieła, podzielonej na dwie części. Przy górnej krawędzi widnieje notatka w języku łacińskim o treści: „Dono Philippi Baronis de Coelesta 1806” (Dar Filipa barona Celesty). Na kartuszu zaś poniżej tytułu i autora jej kontynuacja: „Bibliothecae Scherschnickianae” (dla Biblioteki Szersznika).

Dzieło Engelharda dzięki bogatej części ilustracyjnej stanowi doskonałą i nieprzerwanie aktualną ilustrację pracy górników oraz niebezpieczeństw z nią związanych, szczególnie w związku z przypadającym na 4 grudnia ich świętem.

Oprac.: Aleksandra Golik-Prus