pomaga w ocenie zmian warunków wodnych na terenach górniczych

Opracowana w Głównym Instytucie Górnictwa (GIG) w Katowicach nowatorska metoda badawcza pomaga w ocenie ryzyka zmian warunków wodnych na terenach górniczych. Dzięki niej możliwe jest m.in. tworzenie praktycznych map hydromorfologicznych takich obszarów.

Opracowana przez dr. inż. Dariusza Ignacego z GIG metoda oceny zagrożenia zawodnieniami terenów górniczych została wyróżniona w prestiżowym konkursie Górniczy Sukces Roku w kategorii Ekologia. Laureatów dorocznego branżowego konkursu wybiera kapituła działająca przy Górniczej Izbie Przemysłowo-Handlowej w Katowicach.

Specjaliści wskazują, że odwadnianie złóż, towarzyszące wydobywaniu kopalin, na Górnym Śląsku prowadzone jest już ponad 200 lat i spowodowało zmiany środowiska wodnego na terenach objętych eksploatacją górniczą. Pomimo to, jeszcze niedawno zagrożenia związane ze zmianą stosunków wodnych nie miały jednolitej metodologii badania i nie wszędzie były na bieżąco nadzorowane.

Właśnie potrzeba prognozowania przyszłych, zmienionych warunków wodnych stała się przyczyną opracowania nowatorskiej metody oceny związanego z tym zagrożenia terenów górniczych.

Nowa metoda opiera się na analizach hydrologicznych, hydrogeologicznych oraz geologiczno-górniczych, z jednoczesnymi pomiarami poziomów wód powierzchniowych w miejscach ich odpływu z terenu górniczego - wyjaśniła w czwartek PAP rzeczniczka GIG dr Sylwia Jarosławska-Sobór.

Dzięki opracowanej metodzie możliwa jest identyfikacja rzeczywistego zasięgu szkód w środowisku wodnym, zarówno na terenach, gdzie trwa eksploatacja górnicza, jak i tam, gdzie została ona już zakończona. Przedmiotem badań jest powierzchnia pojedynczego terenu górniczego kopalni, opisana za pomocą modelu terenu i mapy sytuacyjno-wysokościowej.

Metoda wprowadza nowatorskie hydromorfologiczne elementy środowiska terenów górniczych. Do najważniejszych należą wysokości położenia powierzchni terenu górniczego i hydrometryczne punkty odniesienia, a także pięć typów potencjalnych zbiorników, sztucznie odwadnianych na powierzchni terenów górniczych - dodała rzeczniczka Instytutu.

Dzięki badaniom naukowcy potrafią odwzorować powierzchnię terenu górniczego oraz skategoryzować ją dla warunków następujących po przywróceniu naturalnych przepływów wód, uwzględniając przy tym przyszłe roboty hydrotechniczne i projektowane obniżenia górnicze. W efekcie powstaje mapa hydromorfologiczna, obrazująca zasięg trwałych i okresowych zawodnień terenu.

Takie mapy hydromorfologiczne terenu górniczego są uniwersalnym narzędziem dla zarządzania zawodnieniami na jego powierzchni, planowania zrównoważonego rozwoju terenów górniczych i pogórniczych, a jednocześnie zrównoważonego środowiskowo kwalifikowania zasobów kopalin do kategorii zasobów przemysłowych - podsumowała dr Sylwia Jarosławska-Sobór.

Metoda została wdrożona jako narzędzie badawcze w ekspertyzach naukowo-badawczych, wykonywanych przez Zakład Ochrony Powierzchni i Obiektów Budowlanych Głównego Instytutu Górnictwa, w którym pracuje autor nowatorskiego rozwiązania.