Dwadzieścia lat temu zaprzestano poboru wody pitnej z podziemi tarnogórskich

 

Czy drożny i utrzymywany w ruchu szyb górniczy może nie podlegać nadzorowi organów nadzoru górniczego? Taka sytuacja ma miejsce na Górnym Śląsku, a dotyczy dwóch szybów w Tarnowskich Górach. Odkąd pod koniec XIX w. w podziemiach tych szybów zamontowano pompy wodne, szyby te nie służą wydobyciu kruszców. Obecnie mija także dwudziesta rocznica zaprzestania poboru wody, która w latach 1884-2001 była stąd pompowana do sieci wodociągowej części miast Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.

Stacja Uzdatniania Wody Miedary Pododdział Staszic znajduje się w południowej części miasta Tarnowskie Góry. Jej właścicielem jest Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów w Katowicach. Znajdują się tu tuż obok siebie nadszybia dwóch szybów - Staszic i Maszynowy. Potocznie cały ten obiekt nazywany jest Szybem Staszic. Chociaż wyrobiska są pozostałością po czynnej kopalni, a w szybie zamontowana jest klatka do jazdy ludzi i przedział drabinowy, obiekt leży poza obszarem zainteresowania inspektorów OUG.

Obiekt Stacji Uzdatniania Wody Miedary Pododdział Staszic w Tarnowskich Górach nie podlega nadzorowi i kontroli organów nadzoru górniczego, nie posiada planu ruchu zakładu górniczego oraz planu ruchu zakładu – potwierdza Anna Swiniarska-Tadla, Rzecznik prasowy prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.

Stacja wodociągowa na Staszicu pełniła swą rolę przez 117 lat. Wykorzystywana była do poboru wody kierowanej m.in. do Bytomia czy Chorzowa. W późniejszym czasie to właśnie tymi szybami schodzono w celu penetracji labiryntu wyrobisk podziemi bytomsko-tarnogórskich. Tędy także przebiega główna sztolnia odwadniająca te podziemia, znana turystom jako Sztolnia Czarnego Pstrąga.

Pobór wody do celów spożywczych zakończył się równe dwadzieścia lat temu. Najpierw, pod koniec lutego 2001 r., wyłączono jedną z dwu studni głębinowych. Było to następstwem tego, że bytomski Sanepid wykrył  podwyższoną zawartość trichloroetylenu w wodzie. Druga studnia głębinowa przy szybie Staszic została wyłączona 17 czerwca 2001 r., co spowodowało m.in. podwyższony poziom wody w Sztolni Czarnego Pstrąga. Mimo tego stacja pomp nadal jest użytkowana przez jej właściciela, ze względu na uwarunkowania techniczne.

Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, będące gospodarzem turystycznego odcinka wspomnianej sztolni, wyrażało wolę przejęcia stacji wodociągowej przy Staszicu. Komplikacje związane z wprowadzonym w Polsce w marcu 2020 r. stanem epidemii spowodowały jednak, że nie doszło do dalszych kroków formalnych.