terenów przynosi efekty, ale wymaga wielu zabiegów, pieniędzy i czasu

Spółka Restrukturyzacji Kopalń wraz z nieodpłatnym nabyciem kopalń przeznaczonych do likwidacji przejmuje także ich zobowiązania związane z rekultywacją terenów zdegradowanych wskutek działalności górniczej. Zobowiązania te dotyczą zarówno terenów rolnych i leśnych, jak i terenów, na których znajdowały się zakłady górnicze, składowiska odpadów pogórniczych, osadniki wód dołowych itp. Ich rekultywacja to zwykle długi i kosztowny proces, który stanowi duże wyzwanie.

Jak wskazują przedstawiciele SRK, zadania związane z rekultywacją terenów niekorzystnie przekształconych wskutek działalności górniczej Spółka prowadzi w oparciu o zaktualizowany  „Program realizacji przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska”. Natomiast środki na ten cel są pozyskiwane z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w ramach kolejnych programów pomocowych „Pomoc państwa dla sektora górnictwa węgla kamiennego” oraz programu priorytetowego „Geologia i górnictwo. Część 2 Zmniejszenie uciążliwości wynikających z wydobycia kopalin”. 

– Zgodnie z wymogami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w celu uzyskania środków finansowych na realizację zadań związanych z szeroko pojętą rekultywacją, konieczne jest uzyskanie decyzji rekultywacyjnych wydawanych przez właściwe organy administracji terytorialnych nakładających na SRK obowiązek rekultywacji w kierunku określonym w Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego. Przed przystąpieniem do rekultywacji przeprowadzane jest rozpoznanie terenu. Jeżeli w trakcie rozpoznania okazuje się, że znajdują się na nim materiały, które mogą potencjalnie przedstawiać wartość materialną dla SRK, odpad zostaje zbadany, wyceniony i w zależności od wyników badań wystawiony do sprzedaży, zabezpieczony w celu realizacji późniejszej sprzedaży lub zagospodarowania, jeżeli ze względu na niespełnienie norm jakościowych nie może zostać dopuszczony do obrotu – wskazują przedstawiciele SRK.

Jednym z wielu zadań rekultywacyjnych prowadzonych przez SRK była rekultywacja terenów (ok. 26 ha) po zlikwidowanej KWK Miechowice. Zakład górniczy, który działał w bytomskiej dzielnicy Miechowice, funkcjonował jako samodzielna jednostka w latach 1902-1996. Następnie kopalnia została połączona z kopalnią Bobrek pod wspólną nazwą Bobrek-Miechowice. Ostatecznie w 1999 roku kopalnia została postawiona w stan likwidacji, a na jej bazie powstał Zakład Górniczy Bytom III.

W 2005 roku większość szybów i budynków została zlikwidowana. W roku 2014, na zlecenie SRK, został opracowany „Projekt rekultywacji terenu przemysłowego byłej KWK Miechowice w Bytomiu”, w oparciu o który w latach 2015-2019 były prowadzone prace rekultywacyjne polegające między innymi na wyburzeniu budowli inżynieryjnych i ich pozostałości, usunięciu wszystkich odpadów (gruzu, stali, ziemi z wykopów itp.) i niwelacji terenu. Następnie na tereny byłej kopalni nawieziono ziemię urodzajną i wysiano mieszankę traw. Obecnie po kopalni nie został już prawie żaden ślad, a jedyną pozostałością przypominającą, że w tym miejscu działał ogromny zakład przemysłowy, są betonowe płyty przykrywające dwa zasypane szyby. 

Aktualnie SRK podjęła działania zmierzające do wykorzystania zrekultywowanego terenu po kopalni Miechowice pod budowę farmy fotowoltaicznej. W tym celu wykonano audyt energetyczny wraz z analizą efektywności energetycznej instalacji oraz planem rozbudowy źródeł OZE.

Kolejnym obszarem poddanym rekultywacji był teren siedmiu osadników mułowych po likwidowanej KWK Centrum w Bytomiu (dawniej KWK Dymitrow). Łączna powierzchnia osadników, które służyły do oczyszczania wód technologicznych z osadów stałych, wynosiła ok. 3,31 ha. Spółka przygotowała program techniczny rekultywacji tego terenu. Następnie, w 2014 roku, rozpoczęła realizację zadania pn.: „Rekultywacja 7 osadników byłej kopalni Centrum w Bytomiu”. Zakres wykonywanych prac obejmował usunięcie osadów z osadników, wycinkę drzew, rozbiórkę obwałowań, ukształtowanie powierzchni, wykonanie warstwy rekultywacyjnej z dowiezionego gruntu mineralnego oraz obsadzenie powierzchni odpowiednimi gatunkami drzew. Łącznie na terenie dawnych osadników nasadzono ponad 15 tysięcy drzew i krzewów.