W dniu 18. kwietnia br. mieliśmy wyjątkową okazję, by zwiedzić niezwykłe i unikatowe na skalę europejską miejsce. O czym mowa? O Zakładzie Odsalania Dębieńsko w  Czerwionce-Leszczynach. A dlaczego niezwykłe? Otóż mało kto wie, że drugim  co do wielkości producentem warzonej soli spożywczej w Polsce jest Jastrzębska Spółka Węglowa, a średnioroczna produkcja, to ok. 70.000 ton soli.

Co ciekawe, to właśnie uzyskana w procesie odsalania tzw. „woda czysta” jest  odpadem (choć wykorzystywanym później ponownie do celów przemysłowych kopalni), a zasadniczym produktem jest sól właśnie. W dodatku proces produkcji z jednej strony chroni środowisko, z drugiej zaś pozwala na zachowanie wszystkich pożądanych mikroelementów i minerałów, takich jak magnez czy wapń. Jest to jedyna tego typu instalacja w Europie.

No i nie zdawaliśmy sobie sprawy, że kupowana przez nas sól na ogół zawiera w sobie chemiczny antyzbrylacz, czyli po prostu  żelazocyjanek potasu (E-536), który pod wpływem mocnych kwasów (także żołądkowego) oraz podgrzewania może rozpadać się wydzielając cyjanowodór, można powiedzieć, że w jakiejś minimalnej części solimy cyjankiem. Wyjątkowość soli dębieńskiej polega też na tym, że ze względu na stałą granulację i niski poziom wilgotności nie ma potrzeby stosowania takich środków.

Cały proces produkcji soli jest zautomatyzowany i skomputeryzowany, obsługiwany jest z poziomu sterowni przez dwóch pracowników, którzy mają podgląd na każdy etap produkcji – i nam stworzono taką możliwość, bo dzięki uprzejmości naszego przewodnika mogliśmy gościć w tej sterowni. Była też okazja podejrzeć pracę nowoczesnego, trzyosiowego robota paletyzującego, a i posmakować samej soli.

 

Na drugą część naszej wycieczki udaliśmy się do Izby Pamięci Kopalni „Dębieńsko”, która powstała na początku lat 80-tych XX. wieku z inicjatywy ówczesnego dyrektora kopalni Andrzeja Kapłanka. Jej obecna lokalizacja, to od  2011r.  pięć pomieszczeń w budynku dawnej cechowni o łącznej powierzchni 350m2.

Zarówno sala główna o powierzchni 200m2, zbiory Izby Pamięci, jak i opowieści naszego przewodnika związane z ich gromadzeniem, zrobiły na nas wielkie wrażenie. Znajdziemy tu wyeksponowane w szklanych gablotach najcenniejsze pamiątki po kopalni – stare mapy, fotografie, dawne lampy górnicze czy mundury, wielkie reprodukcje starych czarno-białych zdjęć kopalni i górników, kolekcję trzynastu  sztandarów, w tym pięciu sztandarów kopalni (najstarszy z nich pochodzi z 1898 roku).

Dziękując za gościnne i wyczerpujące oprowadzenie gospodarzowi obiektu, wpisaliśmy się również do Księgi Pamięci. Pozostawiliśmy nasze słowa uznania dla tego miejsca świadczącego o trudnej i barwnej historii regionu, o pracy ludzi tu żyjących oraz słowa podziękowania dla tych, którzy dbają o to, by pamięć o ludziach 

i wydarzeniach nie zaginęła. Ostatnim akcentem było zaproszenie w imieniu Bractwa Gwarków oraz Komisji Seniorów SITG O/Bytom  do Katowic oraz Bytomia.

Iwona Zaradna -Szymańska