autor: Maciej Dorosiński
działo się sporo. Polskie kopalnie obroniły się przed przyspieszoną likwidacją
Miniony już 2023 r. upłynął w naszym kraju pod znakiem wyborów. Najlepszym świadectwem tego, że było to wydarzenie, które najbardziej elektryzowało społeczeństwo, była rekordowa frekwencja. Wyniosła ona ponad 74 proc. W kampanii nie zabrakło wątków dotyczących bezpieczeństwa energetycznego i przyszłości takich branż jak górnictwo i energetyka.
Jedną z ciekawszych wyborczych obietnic było stworzenie Ministerstwa Przemysłu na Śląsku. Jego powołanie stało się faktem w grudniu, gdy Donald Tusk został szefem Rady Ministrów i skompletował swój gabinet. Na czele nowego resortu stanęła prof. Marzena Czarnecka. Oczywiście branże górniczą i energetyczną cechuje duża dynamika. Z tego też powodu w 2023 r. działo się w nich wiele. Przyjrzyjmy się zatem tym wydarzeniom, które budziły najwięcej emocji i zainteresowania w tych minionych już 12 miesiącach. Na początek pierwsze półrocze.
Styczeń to czas, kiedy rumieńców nabierał konflikt na linii Tauron-Rafako. W „serialu” tym rolę główną grał słynny blok 910 MW, znajdujący się w Jaworznie. Spółka Tauron Wytwarzanie – należąca do Grupy Tauron – domagała się od Rafako zapłaty 1,3 mld kar umownych i odszkodowania. Strony postanowiły usiąść do stołu i poszukać porozumienia. Jastrzębska Spółka Węglowa przedstawiła plan wznowienia akcji ratowniczej w kopalni Pniówek, gdzie pod ziemią znajdowało się siedmiu górników, którzy zaginęli po katastrofie w kwietniu 2022 r. Doszło także do pierwszych zmian kadrowych. Kasjan Wyligała został prezesem Lubelskiego Węgla Bogdanka.
Luty w spółkach węglowych zdominowały negocjacje płacowe. Pracodawcy i strona społeczna wypracowali porozumienia, na mocy których płace wzrosły. W Trzebini pojawiły się kolejne zapadliska, które są „spadkiem” po działalności kopalni Siersza. Eksperci przedstawili wyniki badań przeprowadzonych na zlecenie SRK w tym małopolskim mieście. Stwierdzono, że w strefie największego zagrożenia zapadliskami są obszary objęte płytką eksploatacją górniczą – w lutym rozpoczęto prace uzdatniające. W Pniówku miał miejsce pierwszy etap wznowionej akcji ratowniczej. Ratownicy weszli w wyizolowany wcześniej rejon. ARP podała, że polskie kopalnie w 2022 r. wydobyły ok. 2,2 mln t węgla kamiennego mniej niż rok wcześniej, a sprzedaż krajowego surowca była mniejsza rok do roku o ok. 6 mln t.
W marcu górnictwo otrzymało nowego sternika. Wiceministrem aktywów państwowych został Marek Wesoły. Nad górnictwem pojawiają się ciemne chmury, co jest związane z tzw. rozporządzeniem metanowym. W obliczu tego zagrożenia wszystkie siły polityczne łączą siły. Związkowcy z JSW ostro krytykują pomysł pozyskania 1,65 mld zł finansowania dłużnego przez spółkę. Sama JSW ma za sobą najlepszy rok w swojej 30-letniej historii. W 2022 r. wypracowała 7,59 mld zł zysku netto.
LW Bogdanka podaje, że Skarb Państwa przejmie spółkę. Tauron i Rafako w ostatnim dniu miesiąca podpisują ugodę w sprawie bloku 910 MW.
W kwietniu zapadliska w Trzebini ponownie dają znać o sobie. Górnictwo skupia się na rozporządzeniu metanowym, które swoimi rygorystycznymi zapisami przyspieszy likwidację kopalń na Śląsku. Strona społeczna podkreśla, że „nie ma ono nic wspólnego ze sprawiedliwą transformacją, a wręcz stanowi jej zaprzeczenie”. Sejm przyjmuje uchwałę, w której wyraża sprzeciw wobec przygotowywanego w Brukseli rozporządzenia. Za uchwałą zagłosowało 444 posłów. JSW wraz z konsorcjum podpisuje umowę na finansowanie w wysokości 1,65 mld zł. W kwietniu odbywa się także V edycja Akademii Bezpieczeństwa Wydawnictwa Gospodarczego. Ugoda pomiędzy Tauronem i Rafako wchodzi w życie.
W maju widmo likwidacji polskich kopalń zostaje oddalone. Europosłowie przyjęli poprawione zapisy dotyczące rozporządzenia metanowego. Przyjęte zapisy będą teraz przedmiotem uzgodnień trójstronnych między PE, Radą i Komisją Europejską. Górnicy po raz kolejny znaleźli się w czołówce najbardziej poważanych zawodów w Polsce. Zawód ten cieszy się uznaniem wśród 62 proc. Polaków – wynika z rankingu przygotowanego przez SW Research. Bogdanka zaprezentowała nową strategię do 2030 r. Spółka planuje rozszerzyć działalność górniczą i sięgnąć po nowe surowce.
W czerwcu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wstrzymał wykonanie decyzji środowiskowej dotyczącej wydobycia w Kopalni Węgla Brunatnego Turów, ponieważ jak wskazano, działalność kopalni zagraża środowisku. Ceny węgla kamiennego spadają, a przykopalniane zwały rosną, po ubiegłorocznej hossie na rynku węgla znów przyszło spowolnienie. Jak alarmują przedstawiciele strony związkowej, rynek zdestabilizowała ogromna ilość zaimportowanego węgla, a spółki energetyczne znów przestały odbierać surowiec z krajowych kopalń. W KGHM dochodzi do połączenia szybu GG-1 z Zakładami Górniczymi Rudna. Szyb GG-1 w Kwielicach ma 1348 m i jest najgłębszym w Polsce wyrobiskiem górniczym.