europejskich związków ws. umowy społecznej

 W związku z planowanym spotkaniem polskich ministrów i Komisji Europejskiej największe europejskiej centrale związkowe wezwały decydentów do zapewnienia pełnego wdrożenia umowy społecznej w polskim sektorze górnictwa węgla kamiennego. Chodzi o: ITUC, IndustriALL Global Union, ETUC i industriAll European Trade Union.

Europejskie centrale związkowe napisały list w tej sprawie do wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej Margrethe Vestage oraz polskiej minister przemysłu Marzeny Czarneckiej. Przypomnijmy, że polska delegacja, w skład której wejdą minister przemysłu Marzena Czarnecka oraz minister aktywów państwowych Borys Budka spotkają się w poniedziałek, 5 lutego, w Brukseli z przedstawicielami Komisji Europejskiej - Margrethe Vestager, wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej ds. konkurencji oraz Marošem Šefčovičem, wiceprzewodniczącym KE ds. Europejskiego Zielonego Ładu oraz stosunków międzyinstytucjonalnych i prognozowania. Tematem rozmów ma być notyfikacja umowy społecznej dla górnictwa.

W związku z planowanym na ten tydzień spotkaniem polskich ministrów i Komisji Europejskiej, ITUC, IndustriALL Global Union, ETUC i industriAll European Trade Union wzywają decydentów do zapewnienia pełnego wdrożenia Umowy Społecznej w polskim sektorze górnictwa węgla kamiennego, podpisanej w maju 2021 r. między polskim rządem, przedstawicielami samorządów, spółkami górnictwa węgla kamiennego i polskimi związkami zawodowymi. Prawie 3 lata po podpisaniu planu, polski rząd nie zgłosił do tej pory pomocy państwa do Komisji Europejskiej, którą zakłada plan. Pozostawia to 83 000 pracowników i ich społeczności w zawieszeniu co do strategii transformacji” – czytamy w liście.

Plan społeczny, podpisany w maju 2021 r., określa, w jaki sposób zostanie przeprowadzone stopniowe wycofywanie z wydobycia węgla kamiennego do 2049 r. poprzez stopniowy transfer pracowników (z zamykanych kopalń do tych, które nadal działają). Jest to przełomowe porozumienie w polskim kontekście i zostało opracowane w celu zapewnienia, że nie będzie zwolnień grupowych spowodowanych zamknięciem kopalń. Polska ma największą siłę roboczą w sektorze węgla kamiennego w Europie, zatrudniając obecnie 83 000 pracowników i setki tysięcy pośrednich miejsc pracy związanych z przemysłem wydobywczym węgla kamiennego w tych regionach” – wskazano dalej.

Podczas gdy większość państw członkowskich UE zobowiązała się do wycofania się z węgla do 2030 r., skala transformacji w Polsce jest nieporównywalna z poważnymi wyzwaniami związanymi z zarządzaniem transformacją w stronę zdekarbonizowanego systemu energetycznego przy jednoczesnym zachowaniu pracowników sektora węglowego oraz ich społeczności w nienaruszonym stanie. Przewidywanie i zarządzanie zmianą pracowników oraz społeczności górniczych jest kluczowe. Nasze organizacje polskich związków zawodowych podpisały Plan Społeczny, który oznacza historyczną zmianę dla krajowego sektora energetycznego i pracowników. W obecnym kontekście rosnących napięć społeczno-gospodarczych niezwykle ważne jest, aby stworzyć pewność, że zarówno polski rząd, jak i Komisja Europejska pozostają oddane ustanowieniu społecznie odpowiedzialnego procesu stopniowego wycofywania wraz ze związkami zawodowymi” – zaapelowali przedstawiciele europejskich central związkowych.

„W związku z tym ITUC, IndustriALL Global Union, ETUC i industriAll Europe wzywają:

polski rząd do niezwłocznego powiadomienia Komisji Europejskiej o pomocy państwa planowanej w celu wsparcia transformacji górników w polskim sektorze górnictwa węgla kamiennego;

• Komisję Europejską do szybkiej oceny każdej notyfikacji pomocy państwa związanej z Planem Socjalnym w sektorze górnictwa węgla kamiennego, mając w pełni na uwadze szczególne wyzwania dla polskich społeczności górniczych i pracowników oraz historyczny charakter Planu Socjalnego w sektorze górnictwa węgla kamiennego;

 polski rząd do zapewnienia przejrzystego dialogu społecznego na temat wdrażania planu społecznego w sektorze górnictwa węgla kamiennego, gwarantując związkom zawodowym dostęp do całej dokumentacji związanej z umową społeczną i nieformalną wymianę z Komisją Europejską, jak przewidziano w umowie społecznej (ust. 5), w celu zapobiegania przymusowym zwolnieniom i wprowadzenia planów przejścia z jednego miejsca pracy do drugiego, a także środków ochrony socjalnej” – wezwali przedstawiciele strony społecznej.

„ITUC, IndustriALL Global Union, ETUC i industriAll Europe nalegają, aby Komisja Europejska i polski rząd współpracowały ze związkami zawodowymi w dobrej wierze i w celu wdrożenia Planu Społecznego, aby zapewnić sprawiedliwą transformację polskim pracownikom górnictwa i ich społecznościom podczas wycofywania węgla. Solidaryzujemy się z naszymi polskimi organizacjami członkowskim i cieszymy się z możliwości dalszej współpracy w sprawie tej kluczowej umowy społecznej” – zakończyli związkowcy.

ITUC (skrót od Międzynarodowa Konfederacja Związków Zawodowych) reprezentuje ponad 200 mln pracowników. ETUC (skrót od Europejska Konfederacja Związków Zawodowych) reprezentuje ponad 45 milionów pracowników w Europie i jest jedynym związkiem zawodowych w UE uznawanym przez Komisję Europejską za tzw. ponadsektorowego europejskiego partnera społecznego. industriAll European Trade Union (w skrócie: industriAll Europe) reprezentuje ponad 7 milionów europejskich pracowników przemysłowych, jest jedynym związkiem zawodowym uznawanym przez Komisję Europejską za sektorowego partnera społecznego w górnictwie w Unii Europejskiej, natomiast IndustriALL Global Union - reprezentuje ponad 50 mln. pracowników przemysłowych.