przyrody w kamieniołomach gminy na Pogórzu Kaczawskim

Cztery stanowiska dokumentacyjne przyrody utworzone zostały na terenie leżącej pomiędzy Złotoryją a Lwówkiem Śląskim gminy Pielgrzymka. Obejmują one odsłonięcia bazaltów i piaskowców. Trzy z czterech stanowisk znajdują się na terenie kamieniołomów.

Stosowne uchwały przyjęła 30 grudnia 2021 r. na sesji nr XL Rada Gminy Pielgrzymka. Zaczną one obowiązywać czternaście dni po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego, a więc przypuszczalnie w drugiej połowie stycznia.

Jednym z czterech stanowisk dokumentacyjnych jest „Świątek - odsłonięcie bazaltów". Znajduje się ono na terenie wsi Czaple. Celem ustanowienia tego stanowiska jest zachowanie sztucznych i naturalnych odsłonięć bazaltów z oddzielną słupową występujących w nieczynnym kamieniołomie i skałkach szczytowych. Są to żyły bazaltów z okresu miocenu o wyraźnej oddzielności kolumnowej. Występujące tam słupy bazaltowe posiadają charakterystyczny wachlarzowaty układ.

Drugim stanowiskiem jest „Kamieniołom bazaltu na Kopce (343,8 m n. p. m.)” znajdujący się w lesie na terenie wsi Nowa Wieś Grodziska. Jak nas poinformowała Marzena Szkutnik z Urzędu Gminy Pielgrzymka, to stanowisko znajduje się w pobliżu czynnej kopalni odkrywkowej, należącej do firmy Kamieniarz Modlińscy SC. Eksploatuje ona złoże kamienia drogowego i budowlanego Nowa Wieś Grodziska III. Do złoża tego przylegają też dwa inne: Czaple użytkowane przez Kopalnie Gruszecki oraz Czaple IV należące do Blick System Spółka z o.o.

„Celem ustanowienia stanowiska dokumentacyjnego jest zachowanie sztucznego odsłonięcia w nieczynnym kamieniołomie, w którym występują unikalne w skali Polski zjawiska kontaktowe : w kamieniołomie odsłonięte są bazalty o oddzielności kolumnowej (słupowej) oraz zmienione termicznie skały ich osłony – piaskowce, w których obserwuje się również oddzielność drobnosłupkową" - zapisano w uchwale Rady Gminy Pielgrzymka.

Trzecim obiektem objętym ochroną stał się „Kamieniołom w Złotoryjskim Lesie – Piekiełko” na terenie Czapli . Jak podano w uzasadnieniu uchwały, znajduje się tam sztuczne odsłonięcie skał w nieczynnym kamieniołomie, gdzie występuje naturalna granica geologiczna pomiędzy skałami triasu dolnego i kredy górnej.

Czwarte ze stanowisk objętych ochroną to „Cygańskie Skały – odsłonięcia piaskowców” na terenie wsi Czaple. To niewysokie skałki dochodzące do 2,5 m, zbudowane z piaskowca kwarcowego pochodzenia morskiego

Wszystkie cztery stanowiska dokumentacyjne znajdują się na terenie oddziałów leśnych będących w zarządzie Nadleśnictwa Lwówek Śląski.

Ustanowienie czterech obszarów chronionych jest efektem współpracy, jaką kilka lat temu z gminą Pielgrzymka podjął Państwowy Instytut Geologiczny. Gmina zamierza oznaczyć w terenie miejsca chronione

- Chcemy tam postawić w tym roku tablice geologiczne - mówi Marzena Szkutnik z Urzędu Gminy Pielgrzymka.

Gmina Pielgrzymka leży na Pogórzu Kaczawskim. Tamtejszy rejon jest od lat terenem prowadzenia eksploatacji odkrywkowej w licznych kamieniołomach.

Stanowisko dokumentacyjne jest jedną z form ochrony przyrody. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody w ten sposób można objąć ochroną np. miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, czy też jaskinie.