to węglowe okno na świat

 

780 rocznicę uzyskania praw miejskich obchodził w kwietniu Szczecin, będący miastem od 1243 r. Stolica województwa zachodniopomorskiego ma niezaprzeczalne tradycje górnicze, choć dzisiaj w granicach miasta nie ma żadnej czynnej kopalni

- OUG w Poznaniu nie nadzoruje żadnego zakładu górniczego w mieście Szczecin - potwierdza Anna Swiniarska-Tadla, rzecznik prasowy Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.

Jak wynika w informacji udostępnianych przez Państwowy Instytut Gelogiczny-Państwowy Instytut Badawczy, działalność górnicza na terenie Szczecina prowadzona była jeszcze w ostatniej dekadzie XX wieku. Użytkowane było kilka złóż surowców ilastych i glin, na potrzeby okolicznych cegielni. Poszczególne odkrywki zamykano w 1992, 1993 i 1996 r.

Najbardziej znana dawna kopalnia w Szczecinie znajduje się w południowej części miasta, pomiędzy zabudowaniami dzielnic Zdroje i Podjuchy. To Jezioro Szmaragdowe, do którego prowadzi ul. Kopalniana. Prowadzono tam od 1862 r. eksploatację złoża kredy i wapienia, znajdującego się na terenie Wzgórz Bukowych. Po I wojnie światowej niecka wyrobiska została zalana, tworząc efektowne jezioro w otoczeniu stromych zboczy. Do najbardziej rozpoznawalnych pozostałości po kopalni należy żelbetowy mostek łukowy u wylotu jeziora. Dawniej kursowały po nim kopalniane pociągi wywożące urobek. Teraz służy jako punkt widokowy.

W zboczu nad Jeziorem Szmaragdowym znajdują się podziemne korytarze oraz szyb, wydrążone podczas II wojny światowej. Miały one znaczenie strategiczne także po wojnie, gdy przez krótki czas funkcjonowała w tych podziemiach zagłuszarka zachodnich rozgłośni radiowych. Później użytkowane były przez straż pożarną, a w XXI wieku zaadaptowano je na podziemną trasę turystyczną. Choć wyrobiska te powstały metodą górniczą, nie podlegają takim rygorom jak turystyczne kopalnie.

- Trasa turystyczna w „podziemnych wyrobiskach” z czasów II wojny światowej w zboczu nad Jeziorem Szmaragdowym nie jest znana OUG i 

podlega nadzorowi górniczemu - informuje Anna Swiniarska-Tadla z WUG.

Teren Jeziora Szmaragdowego jest obszarem należącym do Parku Krajobrazowego Puszcza Bukowa. Przez cały rok spotkać tu można mieszkańców okolicznych osiedli, turystów i wycieczkowiczów. Nad jeziorem organizowane są różnoraki imprezy, jak np. topienie Marzanny na początku wiosny. Wokół jeziora wyznaczone są szlaki turystyczne i miejsca rekreacyjne, a także polana widokowa.

Poza historycznymi odniesieniami, Szczecin posiada bardziej oczywiste, współczesne znaczenie dla branży górniczej. Szczeciński port przez dziesięciolecia służył jako transportowe okno na świat dla polskiej rudy miedzi i węgla kamiennego. Jeżeli chodzi o węgiel to w ostatnich latach sytuacja się odwróciła. Przez port szczeciński przechodzą transporty węgla importowanego z dalekich krajów.

Niedawno jadąc pociągiem osobowym w Szczecinie, byłem świadkiem znamiennej sceny. Pomiędzy stacjami Szczecin Port Centralny i Szczecin Zdroje pociąg przejeżdżał obok stojącego na sąsiednim torze składu towarowego załadowanego węglem. Dwójka pasażerów z uwagą przyglądała mu się chcąc zobaczyć, z której strony składu towarowego stoi lokomotywa - to znaczy, czy jest to węgiel na eksport, czy z importu. Okazało się, że z importu.

- Po co go sprowadzają? - zastanawiał się jeden z pasażerów. - Może żeby zasypać te sztolnie u nas?