autor: MD

 zaczęła się historia kopalni Katowice

 

Dwieście lat temu, czyli 3 maja 1823 r. Wyższy Urząd Górniczy w Brzegu udzielił nadania dla pola górniczego Ferdinand pod Bogucicami, dając w ten sposób początek późniejszej kopalni Katowice. O tej szczególnej dacie przypomniało w mediach społecznościowych Muzeum Śląskie w Katowicach, które działa w pokopalnianych obiektach. Przypominano także w jakich okolicznościach doszło do uruchomienia zakładu górniczego.

„Zakończone 200 lat temu starania o założenie nowego zakładu wydobywczego rozpoczęły się jednak wcześniej. 9 sierpnia 1822 r. Ignatz Ferdinand von Beym, kupiec solny i emerytowany rotmistrz z Tarnowskich Gór złożył wniosek w tej sprawie do Królewskiego Urzędu Górniczego w Tarnowskich Górach. Wydobywany w tym miejscu węgiel trafiać miał m.in. do pobliskiej huty cynku Fanny, której Beym był współudziałowcem. 24 lutego 1823 r. odbyła się wizytacja tzw. punktu znaleźczego. Po upływie kilku miesięcy 3 maja władze górnicze ostatecznie dokonały nadania pola górniczego, które na cześć wnioskodawcy nazwano Ferdinand. Urzędowych formalności dopełniło jego zatwierdzenie przez Królewskie Wyższe Starostwo Górnicze Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Berlinie w dniu 21 maja 1823 roku. Zgodnie z obowiązującym prawem górniczym dokonano podziału 128 kuksów, czyli udziałów w nowym przedsięwzięciu. Większość z nich przypadła Stanisławowi hrabiemu Miroszewskiemu, właścicielowi Bogucic (61), a pozostałe z nich zostały podzielone pomiędzy osoby zaangażowane w uruchomienie kopalni: Ignatzego Ferdinanda von Beyma (20), Isaaca Freunda (29) i Johanna Freidricha Weddinga (12). Zwyczajowo cztery kuksy przekazano na rzecz Kasy Brackiej, a dwa pozostawiono w formie wolnych kuksów” – czytamy we wpisie MŚ.

Pod koniec lat 30. XIX wieku Mieroszewscy sprzedali majątek Wincklerom. Po przyłączeniu Śląska (wraz z Katowicami) do odrodzonego państwa polskiego, kopalnia istniała nadal pod nazwą „Ferdynand”, by w 1936 roku zmienić ją na Katowice. W następnym roku właścicielem przedsiębiorstwa została Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych. Podczas II wojny światowej kopalnię włączono wskład koncernu „Hermann Goering”, a po jej zakończeniu – upaństwowiono. Kopalnia działała do lat 90. XX w. Łącznie wydobyła około 120 mln t węgla.

Muzeum Śląskie zostało powołane uchwałą Sejmu Śląskiego z 23 stycznia 1929 r. i działało do wybuchu II wojny światowej. Restytuowane w 1984 r., w 2006 r. wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów. W 2015 r. uzyskało nową siedzibę na terenie dawnej kopalni Katowice.

Jak czytamy na stronie Szlaku Zabytków Techniki, koncepcja architektoniczna MŚ nawiązuje do „przemysłowej historii Śląska i pierwotnej funkcji terenu pokopalnianego. Zakłada niewielką ingerencję w poprzemysłowy krajobraz, dlatego większa część zaprojektowanego kompleksu znajduje się pod ziemią. Przeszklone bryły harmonizują z zespołem zabytkowych budynków, spośród których duża część została zbudowana jeszcze w XIX w”.

Wyjątkową atrakcją jest 40-metrowa wieża wyciągowa szybu Warszawa II, do której dobudowano panoramiczną windę, pozwalającą zwiedzającym dotrzeć do górnej platformy, skąd rozciąga się widok na park i całe miasto.

Obecnie zabudowania Muzeum wraz z siedzibą NOSPR oraz Międzynarodowym Centrum Kongresowym i Spodkiem są najbardziej charakterystycznym miejscem nie tylko w Katowicach, ale także na Górnym Śląsku. Są one swego rodzaju wizytówką miasta oraz regionu.