profilaktyka, szkolenia i środki ochrony osobistej to sposoby na zwiększanie poziomu bhp

Jastrzębska Spółka Węglowa wydaje konkretne środki na podnoszenie poziomu bezpieczeństwa w swoich kopalniach. W tym roku będzie to blisko 1,2 mld zł. Prezes JSW Tomasz Cudny podkreśla, że działania związane z bhp są dla firmy absolutnym priorytetem. Jednym ze sprzymierzeńców Spółki w tych działaniach jest Główny Instytut Górnictwa.

JSW i GIG realizują szereg projektów na rzecz poprawy bezpieczeństwa i warunków pracy w zakładach górniczych jastrzębskiej firmy. O tym w czasie konferencji prasowej w Katowicach opowiadał m.in. dyrektor naczelny GIG prof. Stanisław Prusek. 

Jednym z takich przedsięwzięć jest monitoring sekcji obudów zmechanizowanych w kopalniach JSW. Jak wyjaśnił prof. Prusek, z danych otrzymanych w ten sposób można pozyskać informacje dotyczące m.in. współpracy obudowy z górotworem, poprawności doboru sekcji do określonych warunków geologiczno-górniczych, oceny pracy operatorów sekcji, konieczności podejmowania odpowiednich działań profilaktycznych dotyczących prowadzenia ścian czy stanu technicznego układu hydraulicznego sekcji oraz systemu ich zasilania, co wpływa na wydłużenie czasu ich użytkowania pomiędzy okresami remontu.

W 2022 r. JSW posiadała 17 kompletów systemu monitoringu, w tym roku mają pojawić się kolejne. Samo zastosowanie tego rozwiązania to tylko jedna strona medalu, bowiem GIG prowadzi także szkolenia dla pracowników JSW. Obejmują one właśnie wykorzystanie tego systemu, ale także zagadnienia związane m.in. ze stanem bezpieczeństwa w górnictwie, prawidłowym rozpieraniem sekcji obudowy zmechanizowanej czy utrzymaniem prawidłowej geometrii pracy obudowy zmechanizowanej.

Prof. Prusek wspomniał także o projekcie „Prass III”, który był realizowany w ramach Funduszu Badawczego Węgla i Stali w latach 2017-2020. Jak wyjaśnił dyrektor GIG, głównym celem projektu była poprawa stateczności wyrobisk ścianowych poprzez opracowanie kompleksowego systemu monitorowania obudów zmechanizowanych oraz systemu predykcji warunków prowadzenia wyrobisk ścianowych. W ramach przedsięwzięcia opracowano modułowy system monitorowania obudów zmechanizowanych oraz system prognozowania warunków prowadzenia wyrobisk ścianowych. 

JSW i GIG są także zaangażowane w międzynarodowe przedsięwzięcia związane z metanem. Pierwszy przykład to projekt Mastermine, którego pełna nazwa brzmi „Górnictwo europejskie w erze zielonej i cyfrowej gospodarki”. Realizuje go konsorcjum złożone z 22 jednostek. Polskę w tym przedsięwzięciu reprezentują JSW i GIG. Koordynatorem jest tu hiszpański Instituto Tecnologico De Aragon. Projekt rozpoczął się 1 grudnia 2022 r. i potrwa do 30 listopada 2026 r.

Jak wyjaśnił prof. Prusek, celem jest tu opracowanie metodologii i rozwiązań dla zrównoważonej i innowacyjnej kopalni przyszłości. JSW i GIG skupiają się na pracach dotyczących inteligentnej sieci wspomagającej optymalne odmetanowanie kopalni węgla kamiennego. W ramach projektu opracowana zostanie koncepcja sieci obejmująca zarówno potrzeby sprzętowe, jak również niezbędne oprogramowanie. Przedsięwzięcie powinno zakończyć się modernizacją istniejącej sieci odmetanowania, tak aby umożliwić jej sterowanie powierzchni lub działanie autonomiczne w oparciu o dane z odpowiednio opracowanego systemu czujników.

Kolejny projekt, w który są zaangażowane JSW i GIG, to REM, czyli „Redukcja emisji metanu ze zrobów poeksploatacyjnych w celu zminimalizowania jego dopływu do powietrza wentylacyjnego VAM”. Przedsięwzięcie to wpisuje się w realizację strategii JSW. Warto dodać, że projekt REM uzyskał największą dotację ze środków unijnych, jaka trafiła dotychczas na badania do polskiego górnictwa. Jego wartość to blisko 21,5 mln euro, z czego unijne dofinansowanie wyniosło ponad 10,7 mln euro. Jest on realizowany w międzynarodowym konsorcjum składającym się z sześciu partnerów. Rolę koordynatora pełni GIG.

Celem projektu, który potrwa od 2023 do 2027 r., jest określenie możliwości uzyskania metanu ze zrobów poeksploatacyjnych czynnej kopalni i wykonanie systemu odmetanowania dla obniżonego stężenia metanu w ujmowanym gazie. Pozyskany ze zrobów poeksploatacyjnych metan wykorzystany zostanie do produkcji energii elektrycznej w silnikach gazowych połączonych z generatorami prądu. Projekt docelowo zostanie wprowadzony we wszystkich kopalniach JSW. Z powodzeniem może zostać także wykorzystany w każdej wielopoziomowej kopalni węgla kamiennego charakteryzującej się wielopokładowym złożem.

Ponadto w październiku br. rozpocznie się projekt PROVAM, który dotyczy redukcji emisji metanu z powietrza wentylacyjnego w procesie przekształceń węgla. Uczestniczyć w nim będzie ośmiu partnerów z czterech krajów. Projekt ma potrwać do 2027 r., a jego celem jest ograniczenie emisji metanu z powietrza wentylacyjnego w europejskich podziemnych kopalniach.

Skuteczne jej wdrożenie uzależnione jest od odpowiedniej redukcji czterech głównych przeszkód: zapylenia, wilgoci, zmiennych przepływów powietrza oraz stężenia metanu, które stwarzają niekorzystne warunki do efektywnego wdrożenia technologii VAM w podziemnych kopalniach węgla kamiennego. 

JSW dba o bezpieczeństwo swoich pracowników nie tylko poprzez zaangażowanie w tego typu projekty. W tym roku na bezpieczeństwo wydanych zostanie w spółce 1,16 mld zł. Rok wcześniej na ten cel przeznaczono 1,14 mld zł.  Środki te wydano m.in. na profilaktykę w zakresie zagrożeń naturalnych: pożarowego (258 mln zł), metanowego (236 mln zł), klimatycznego (123 mln zł), zawałami (100 mln zł), wybuchem pyłu węglowego (63,4 mln zł), wodnego (12,6 mln zł) i tąpaniami (7 mln zł). Pozostałe koszty obejmowały m.in. zakup sprzętu ochrony osobistej (47 mln zł), odzieży i obuwia roboczego (12 mln zł), szkolenia (7,5 mln zł) oraz ochronę zdrowia pracowników (14 mln zł).

Firma inwestuje również w poprawę warunków pracy, m.in. w klimatyzację wyrobisk, odwadnianie poziomów, stosowanie odpylaczy i systemów zraszania oraz modernizację central metanometrycznych i urządzeń pomiarowych.