powstała 220 lat temu

220 lat minęło od czasu, gdy w Tarnowskich Górach została otwarta pierwsza na Górnym Śląsku szkoła o profilu technicznym. Była to Szkoła Górnicza, która przez 130 lat funkcjonowała w grodzie Gwarków. Co po niej pozostało?

- Na budynkach, w których mieściła się szkoła górnicza, wiszą tablice. Na budynku przy ul. Karola Miarki: "W tym budynku mieściła się szkoła górnicza. Inż. Feliks Piestrak był jej dyrektorem w latach 1924-1933". Na Kamienicy pod Aniołem przy Rynku - tabliczka z historią kamienicy, w tym również o Górnośląskiej Szkole Górniczej, która była w tym miejscu w latach 1839-1957 oraz tabliczka o zabytkowym obiekcie, również z informacją o szkole - informuje Ewa Kulisz z Urzędu Miejskiego w Tarnowskich Górach.

Tarnogórska szkoła górnicza kształciła kadry nadzoru kopalnianego, w tym sztygarów czy mierniczych. Założona została w 1803 r. i początkowo mieściła się w budynku Urzędu Górniczego w Tarnowskich Górach. Znajdował się on przy Rynku w miejscu, gdzie potem wzniesiono ratusz. Od 1 kwietnia 1803 r. zajęcia szkolne przeniesiono na drugą, północną stronę Rynku. Odtąd odbywały się one w budynku przylegającym do ewangelickiego kościoła pod wezwaniem Zbawiciela.

Trudności finansowe sprawiły, że w 1805 r. zaprzestano użytkowania tego budynku do celów szkolnych. Kształcenie adeptów fachu górniczego odbywało się w kolejnych latach m. in. w mieszkaniach pracowników kopalni Fryderyk. Dopiero w 1839 r. szkoła wznowiła działalność instytucjonalną. Lekcje prowadzono teraz w pomieszczeniu wynajętym od apteki Pod Białym Aniołem. Apteka ta znajdowała się również przy Rynku.

Nie była to jednak ostatnia siedziba Szkoły Górniczej w Tarnowskich Górach. W latach 1855-1892 mieściła się w budynku przy ul. Gliwickiej 25, skąd następnie przeniesiona została do nowo wzniesionego gmachu przy ul. Karola Miarki. Po włączeniu w 1922 r. miasta Tarnowskie Góry w granice Polski szkoła funkcjonowała nadal, jednak już niedługo. Minister Przemysłu i Handlu w 1933 r. zadecydował o przeniesieniu jej do Katowic. Tak zakończył się tamten okres tarnogórskiego szkolnictwa górniczego.

Poza wspomnianym na początku Feliksem Piestrakiem, inną ważną postacią związaną z Górnośląską Szkołą Górniczą był Rudolf von Carnall (1804-1874). Był on inicjatorem powstania tej szkoły i jej dyrektorem do 1844 r., kiedy to został przeniesiony do pracy w Wyższym Urzędzie Górniczym w Bonn. Od jego nazwiska nazwano m. in. jeden z szybów wchodzących w skład podziemnej trasy turystycznej Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu.

O funkcjonującej w XIX i XX wieku Szkole Górniczej pamięta tarnogórski samorząd miejski oraz tamtejsi działacze społeczni. Jako przykład można podać sporą publikację wydaną w 2022 roku przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej przy wsparciu Urzędu Miejskiego. Chodzi o książkę "Memoriał na uroczystość pięćdziesięciolecia istnienia Górnośląskiej Szkoły Górniczej" opracowany przez dr. L. Geisenheimera. To trzeci z cyklu przekładów historycznych prac opisujących tarnogórskie dziedzictwo.

O szkole górniczej w Tarnowskich Górach informujemy też przy okazji wydarzeń, tekstów związanych z historią miasta. Trudno mi je wszystkie wymienić, bo nie prowadzimy katalogu tych działań. Wspomnę tylko, że w czasie Barbórki w Środku Lata kilka lat temu informacja o szkole górniczej znalazła się na miejskiej wystawie - dodaje Ewa Kulisz z Urzędu Miejskiego w Tarnowskich Górach.

Kilka lat temu Fundacja Kruszce Śląska wydała widokówkę. Prezentuje ona fotografie i ryciny przedstawiające wygląd budynków, w których mieściła się Szkoła Górnicza w Tarnowskich Górach.