kompleks dawnego szybu Franciszek

Spółka Restrukturyzacji Kopalń przekazała w piątek, 19 kwietnia, Rudzie Śląskiej zabytkowy kompleks dawnego szybu Franciszek. W uroczystości, która odbyła się na terenie pokopalnianych zabudowań, udział wzięli Jarosław Wieszołek, prezes SRK, Michał Pierończyk, prezydent Rudy Śląskiej, Aleksandra Skowronek, wiceprezydent Rudy Śląskiej oraz Łukasz Urbańczyk, miejski konserwator zabytków.

Spółka przekazała miastu cztery działki przy ul. Szyb Bartosza o łącznej powierzchni blisko 11,5 tys. m kw. Na tym terenie znajdują się zabytkowe obiekty maszyny wyciągowej i wieży szybu Franciszek. Najbardziej charakterystyczny jest dawny budynek remizy straży pożarnej, zwieńczony wieżą z blankami. Zabudowania nawiązują stylistycznie do architektury romańskiej i gotyckiej.

Spółka Restrukturyzacji Kopalń posiada prawie 3000 hektarów gruntów. które są wykorzystywane nie tylko w celach prowadzonej działalności likwidacyjnej, ale również mają stać się przyczynkiem do transformacji regionu. Dzisiejsze spotkanie to pierwsza darowizna, która została zaplanowana na ten rok – powiedział prezes Jarosław Wieszołek. Dodał, że SRK jest w trakcie negocjacji z samorządami.

 Na stole jest ponad 200 hektarów, którymi chcemy aktywować transformację regionu. Jesteśmy głównym donatorem terenów, które są terenami inwestycyjnymi. Będziemy je zagospodarowywać zarówno z samorządami, jak i komercyjnie – zasygnalizował i przypomniał, że SRK jest stroną niedawno podpisanej umowy dotyczącej nieruchomości po kopalni Makoszowy w Zabrzu. Wskazał, że spółka chce być bardzo aktywna w kwestiach zagospodarowywania pogórniczych terenów.

 Wypełniamy to zobowiązanie, które wynika z Ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Jako donator tych terenów chcemy być bardzo aktywni, stąd decyzja o zmianie polityki w tym zakresie – powiedział i dodał, że te tereny mają służyć aktywizacji i mają być włączone w proces transformacji.

- Cieszę się jako rudzianin, że ta pierwsza darowizna ma miejsce właśnie w Rudzie Śląskiej i myślę, że to dobry przyczynek do tego, że wkrótce będziemy mogli się także spotkać w innych lokalizacjach - powiedział na zakończenie.

Otoczenie szybu Franciszek przechodzi zmianę. Miasto już realizuje plany zagospodarowania tego miejsca, co widać po postępujących pracach.

Kompleks Szybu Franciszek będzie już wkrótce pełnił zupełnie nowe funkcje za sprawą miejskiej inwestycji. To przede wszystkim budowa Lokalnego Centrum Tradycji. Będzie łączyło elementy tzw. living museum, centrum edukacji regionalnej z ekspozycją o historii dzielnicy Ruda oraz szybu Franciszek, a także centrum integracji międzypokoleniowej. Z kolei pozostałe obiekty zostaną zaadaptowane na mieszkania komunalne i wspomagane.

Jedną z tematycznych przestrzeni ma być „izba kapelmajstra", skupiająca się na bogatej dla Rudy Śląskiej tradycji muzycznej oraz śpiewaczej. Będzie udostępniana jako sala prób m.in. dla wywodzących się z górnictwa orkiestr dętych. SRK jako właśnie przedsiębiorstwo górnicze, przekazując obiekt miastu, dąży do podtrzymywania tej niezwykle bogatej kultury górniczej. Jednym głównych celów przyświecających spółce jest wspieranie i pielęgnowanie śląskich tradycji, w tym górniczych orkiestr dętych, które towarzyszą SRK podczas wszystkich najważniejszych wydarzeń w roku i chociażby podczas najważniejszego dla górniczej braci święta - Barbórki. Darowizna kompleksu szybu Franciszek stwarza możliwość, aby ta piękna historia mogła trwać dalej.

Szyb Franciszek został wydrążony w 1857 r. jako szyb wydobywczy. Pozostała zabudowa powstawała w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Szyb od 1984 r. figuruje w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Jest  materialną pamiątka historii górnictwa i związanej z nim kultury robotniczej, a jednocześnie pozostałość po kopalni węgla kamiennego Brandenburg – pierwszej na tym terenie.