autor: TRz
Do wielickiej kopalni soli dopływa tygodniowo ponad dwa tysiące metrów sześciennych wody. Z oczywistego względu rozpuszczalności solnych skał w wodzie, każdy nagły i niekontrolowany dopływ wód może stanowić śmiertelne zagrożenie.
- Istotnym elementem troski o bezpieczeństwo zabytkowej kopalni jest stały monitoring docierających do kopalni wód. Zadanie to spoczywa na służbie geologicznej, która prowadzi bilans wód pochodzących z dopływu naturalnego , a we współpracy z górnikami również ewidencjonuje solanki wykorzystywane do celów technologicznych. Monitoring hydrogeologiczny obejmuje m.in. analizy fizyko-chemiczne wód oraz ich badania izotopowe. Pod kontrolą pozostaje też poziom zwierciadła wód podziemnych w utworach chodenickich, czwartorzędowych oraz poziom ich zasolenia. Ewidencjonowane są dołowe zbiorniki wodne, niezlikwidowane jeszcze otwory wiertnicze i inne potencjalne źródła dopływu wody do kopalni. Wielicka kopalnia prowadzi monitoring zagrożenia wodnego z większą częstotliwością niż wymagają przepisy, wyższa jest między innymi częstotliwość analiz fizykochemicznych wód w największych wyciekach kopalnianych - wylicza Anna Włodarska z Działu Marketingu i Komunikacji Korporacyjnej w Kopalni Soli Wieliczka.
Objętość wód dopływających do wielickiej kopalni to obecnie 340,08 m3 na dobę. W roku 2021 zarejestrowanych było 145 naturalnych dopływów o średnim zasoleniu NaCl 128,93 g/dm3 i średniej zawartości siarczanów 3,42 g/dm3.
- Przepływając przez solne skały wody w różnym stopniu nasycają się solą. W kopalnianych wyrobiskach ujmowane są w rząpiach i rurociągami odprowadzane są na poziom VIII, gdzie wody zasolone trafiają do stalowych zbiorników przy poprzeczni Biliński 3 i w komorze VIII/15. Solanki pełnonasycone gromadzone są natomiast w zbiornikach wykonanych w górotworze solnym zlokalizowanych przy podłużni Biliński. Dzięki systemowi pomp wody zasolone wydobywane są na powierzchnię rurociągami zamontowanymi w szybie Kościuszko. Większość solanek wędruje do zakładu utylizacji wód zasolonych [warzelnia - red.]. Produkowana jest z nich sól warzona. Z kolei woda z wypływu znajdującego się w komorze Layer 2, uznana za wodę leczniczą, wykorzystywana jest na powierzchni do inhalacji w tężni solankowej. Solanki pełnonasycone wykorzystywane są jako medium w procesie zabezpieczania kopalni, czyli podsadzka hydrauliczna - dodaje Anna Włodarska.
Przez stulecia wieliccy górnicy radzili sobie z wodą, stawiając tamy, montując system drewnianych rur, rynien i kadzi. Dopiero w trakcie awarii w poprzeczni Mina, do której doszło w kwietniu 1992 r., opracowano technologię iniekcji, która pozwala na wodoszczelne wypełnienie wyrobisk. Iniekcja umożliwia sukcesywne zabezpieczanie całych rejonów wokół podziemnych wypływów.
Tylko w roku 2021 mieszaninami iniekcyjnymi wypełniono łącznie 6912 m3 podziemnych pustek. Wszelkie prowadzone przez wielickich górników prace zabezpieczające przyczyniają się do ochrony kopalni przed wodą – stabilizują górotwór, a tym samym przeciwdziałają niekontrolowanym wdarciom się wód spoza solnego złoża.