autor: Jacek Madeja
Jastrzębska Spółka Węglowa redukuje emisję metanu. Ma specjalny program
W 2025 roku ponad połowa metanu emitowanego przez kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej ma być ujmowana, a 95 proc. ujętego gazu ma zostać wykorzystane. To efekt realizowanego przez spółkę programu redukcji emisji metanu.
O realizacji programu mówił podczas konferencji „Transformacja Śląska. Energetyka, cyfryzacja, górnictwo, hutnictwo”, zorganizowanej przez katowicki oddział Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Tomasz Stacha, który zajmuje się kwestią odmetanowania w Jastrzębskiej Spółce Węglowej.
Jak podkreślił na wstępie przedstawiciel JSW, dużym wyzwaniem podczas produkcji węgla koksowego, który służy do wytwarzania stali, oprócz energochłonności jest również emisja metanu z kopalń. – Jednak JSW postawiła sobie za zadanie zmienić te słabości w mocne strony – zastrzegł Tomasz Stacha.
Jak wskazał, dodatkowym czynnikiem mobilizującym jest tutaj rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym. Szczególnie istotny jest tu zapis artykułu 22 punkt 1, który już od 1 stycznia 2025 roku zakazuje „uwalniania do atmosfery i spalania w pochodni o sprawności poniżej 99 proc. metanu ze stacji odmetanowania”.
Z danych, które przedstawił, wynika, że w 2023 roku podczas eksploatacji w kopalniach spółki wydzieliło się 392,7 mln m sześc. metanu, dzięki systemom odmetanowania ujętych zostało 134,3 mln metrów sześc. (co stanowi ponad 34 proc.), z czego gospodarczo zostało wykorzystane 96,3 mln metrów sześc. (71,7 proc.).
– Wydzielanie metanu przez ostatnie cztery lata 2019-2023 jest na podobnym poziomie 360-400 mln metrów sześc., a efektywność odmetanowania kształtuje się na poziomie 30-40 proc. Natomiast wskaźnik zagospodarowania metanu ma tendencję zwyżkową 70 proc. Oznacza, że 30 proc. zostaje wypuszczone z powrotem do atmosfery – wskazał przedstawiciel Jastrzębskiej Spółki Węglowej.
Przypomniał, że w 2022 roku Jastrzębska Spółka Węglowa ogłosiła strategię środowiskową, w której ważnym elementem jest strategia energetyczna oraz redukcja emisji metanu.
– Celem nadrzędnym jest dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Celem pośrednim jest redukcja śladu węglowego do 2030 roku o 30 proc. Największy udział w śladzie węglowym JSW stanowi metan i wynosi aż 72 proc., dlatego kluczowym elementem strategii jest program redukcji emisji metanu. Celem tego programu jest zwiększenie efektywności odmetanowania kopalń do poziomu 50 proc. oraz zwiększenie wskaźnika gospodarczego wykorzystania ujętego metanu do poziomu powyżej 95 proc. – mówił Stacha.
Wymienił cały szereg działań podejmowanych w związku z tym przez Jastrzębską Spółkę Węglową.
– Aby to osiągnąć, modernizujemy obecne instalacje odmetanowania, budujemy nowe, rozbudowujemy już istniejące stacje odmetanowania. W celu zwiększenia odmetanowania kopalń wykonujemy szereg prac w wyrobiskach dołowych poprzez rozbudowę sieci rurociągów odmetanowania, uszczelnianie tam izolacyjnych, wiercenie otworów kierunkowych do ujęcia metanu ze zrobów poeksploatacyjnych i zastosowanie inteligentnych punktów pomiarowo-regulacyjnych ujęć metanu – wyliczał przedstawiciel JSW.
Jak zastrzegł, nie całość ujmowanego metanu jest do naszej dyspozycji.
– W kopalniach południowych metan, który pozyskujemy, jest w całości sprzedawany do PGNiG Termika, natomiast w kopalni Budryk część ujętego metanu jest sprzedawana do ZPC Żory. W 2023 roku Jastrzębska Spółka Węglowa sprzedała 42 proc. ujętego metanu. We własnych układach zużyliśmy tylko 30 proc. Poprzez wykonanie programu redukcji emisji metanu chcemy to zwiększyć i przy założeniu wykonania wszystkich inwestycji 56 proc. do produkcji energii elektrycznej i około 39 proc. przeznaczyć do sprzedaży – wyliczał.
Z danych, które przedstawił, wynika, że obecnie w kopalni Budryk pracują silniki zasilane metanem o mocy 20 MWe, które rocznie produkują niespełna 95 tys. MWh energii elektrycznej. Natomiast w 2025 roku moc ma wzrosnąć do 27,2 MWe. Jeśli chodzi o kopalnię Knurów-Szczygłowice, to w zakładzie pracują obecnie silniki o mocy 16 MWe (przy produkcji w ub. roku prawie 59 tys. MWh), a w 2025 r. ma to być 24,8 MWh. Wśród ważnych inwestycji wspomniał również o budowie 20 km rurociągu, który ma połączyć kopalnie Budryk i Knurów-Szczygłowice. Jastrzębska Spółka Węglowa już przygotowała studium wykonalności tej inwestycji, która ma zoptymalizować wykorzystanie ujmowanego gazu i w pełni go zagospodarować.
Jak wskazał Stacha, wdrożenie strategii środowiskowej w latach 2026-2030 pozwoli na obniżenie emisji metanu o 520 mln metrów sześc., a dzięki temu spółka ma przestać kupować energię i stać się jej sprzedawcą.