autor: Kajetan Berezowski
w 2024 r. Najgorzej sytuacja przedstawia się w górnictwie węgla kamiennego
Nie napawa optymizmem raport o stanie bezpieczeństwa w górnictwie za 2024 r. Odnotowano bowiem wzrost wypadkowości ogółem o 3,6 proc. w porównaniu z 2023 r. – z 2205 do 2284 zdarzeń. Najgorzej sytuacja przedstawia się w górnictwie węgla kamiennego.
Na wzrost wypadkowości ogółem złożyło się: zwiększenie o 3,4 proc. liczby wypadków w górnictwie węgla kamiennego, z 1907 zaistniałych w 2023 r. do 1971 w 2024 r. Zwiększenie wypadkowości odnotowano także w górnictwie rud miedzi – o 2,4 proc. z 208 wypadków w 2023 r. do 213 zaistniałych w ub.r.
Więcej wypadków o 20,8 proc. było ponadto w górnictwie otworowym, licząc wraz z podmiotami wykonującymi roboty geologiczne. Liczba tych zdarzeń zwiększyła się z 24 w 2023 r. do 29 w 2024 r. Natomiast aż o 80 proc. wzrosła liczba wypadków w pozostałych zakładach górniczych, z 15 wypadków w 2023 r. do 27 w 2024 r.
Spadek liczby wypadków odnotowano za to w górnictwie odkrywkowym, i to o 13,7 proc., z 51 w 2023 r. do 44 w ub.r.
Głównymi przyczynami wypadków ogółem w 2024 r. były: potknięcie, poślizgnięcie lub przewrócenie się osób (29,9 proc.), opad skał ze stropu i ociosu, zawał, stoczenie, osunięcie się mas i brył skalnych (17,3 proc.) lub uderzenie narzędziami pracy lub o inne przedmioty (16,2 proc.).
W całym 2024 r. w porównaniu do 2023 r., w górnictwie odnotowano wzrost o 6,6 proc. liczby wypadków śmiertelnych, z 15 do 16, oraz znaczny o 62,5 proc. spadek liczby wypadków ciężkich, czyli z 8 do 3 – podano w raporcie WUG.
Wszystkie wypadki ciężkie, do których doszło w ub.r., zaistniały w górnictwie węgla kamiennego. Ponadto w tej gałęzi przemysłu odnotowano w ub.r. 10 wypadków śmiertelnych. Wartości te – jak wskazano – nie zmieniły się w stosunku do 2023 r.
Znaczny wpływ na wypadkowość w górnictwie węgla kamiennego w 2024 r. miały – co podkreślono – wypadki wystąpiły w związku ze wstrząsami górotworu. Wypadki śmiertelne, które zaistniały właśnie po samoistnych wstrząsach górotworu, stanowiły bowiem aż 70 proc. wszystkich wypadków śmiertelnych w górnictwie węgla kamiennego w 2024 r.
W górnictwie rud miedzi liczba wypadków śmiertelnych wzrosła z dwóch w 2023 r. do czterech w ubiegłym. Wśród wypadków ciężkich odnotowano spadek w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Miały miejsce cztery takie zdarzenia w 2023 r., natomiast w 2024 r. nie odnotowano wypadku ciężkiego.
Z kolei w górnictwie odkrywkowym w analizowanym okresie zaobserwowano spadek liczby wypadków śmiertelnych, z trzech w 2023 r. do dwóch w 2024 r. Odnotowano również spadek liczby wypadków ciężkich. W 2023 r. zaistniał jeden, natomiast w 2024 r. nie odnotowano żadnego.
Co godne podkreślenia – w górnictwie otworowym wraz z podmiotami wykonującymi roboty geologiczne, zarówno w 2023 r., jak i w 2024 r. nie odnotowano wypadków śmiertelnych i ciężkich. W pozostałych rodzajach górnictwa było podobnie.
W 2024 r. stwierdzono ponadto cztery wypadki zbiorowe związane z transportem pracowników, podczas gdy rok wcześniej nie zdarzył się żaden taki wypadek. Przyczynami tego rodzaju zdarzeń w transporcie były jak zwykle: niezachowanie należytej ostrożności przez operatorów podczas przejeżdżania przez tamy wykonane z taśm przenośnikowych (KGHM), niezachowanie szczególnej ostrożności przez kierowców samochodów w czasie przejazdu na zawężonym odcinku drogi, w miejscu o ograniczonej widoczności (KWB Turów), przewrócenie się pojazdu podczas manewru cofania (KGHM), czy też wykolejenie się wozu osobowego podczas przejazdu pociągu osobowego przez rozjazd torowy (PGG Bolesław Śmiały).
W pozostałych wypadkach śmiertelnych i ciężkich dominującą rolę przyczyniającą się do ich zaistnienia odegrał czynnik ludzki, a więc: tolerowanie przez dozór odstępstw od zasad BHP, stosowanie niebezpiecznych, niezgodnych z przepisami metod pracy, w tym: brak właściwej oceny zagrożenia oberwaniem się skał, brak osłon przejścia przez przenośnik podścianowy za napędem przenośnika ścianowego, poruszanie się w strefie niebezpiecznej pracującej maszyny, samowolny wjazd oraz wejście do zagrożonego obszaru, eksploatacja zestawu transportowego kolejki podwieszonej w złym stanie technicznym oraz rozjazdu z niesprawną blokadą najazdową z nieuprawnionego kierunku, a także wykonywanie prac w pobliżu urządzeń, których nieosłonięte części były pod napięciem.
Po roku niestety znowu odnotowano większą liczbę zgonów naturalnych. Podczas gdy w 2023 zdarzyło się ich pięć, to już w ub.r. wystąpiło sześć takich zdarzeń. Wprawdzie jest to mniej o dwa w stosunku do 2022 r., ale takie przypadki w ogóle nie powinny mieć miejsca. Natomiast w ostatnich latach dochodziło do nich często u pracowników, którzy dopiero co przebyli badania okresowe.
Prokuratura Okręgowa w Gliwicach poinformowała w piątek, 12 lipca, że wszczęto śledztwo w sprawie wypadku w ruchu Rydułtowy kopalni ROW. Przypomnijmy, że w zakładzie, należącym do Polskiej Grupy Górniczej, w czwartek, 11 lipca, wystąpił wysokoenergetyczny wstrząs. W jego wyniku jedna osoba straciła życie, a siedemnaście doznało uszczerbku na zdrowie