Zielona Góra ma bachusy, Wrocław – krasnale, a w Olkusz figurki gwarków. Te ostatnie nagrodzone zostały jesienią w wojewódzkim konkursie. Położone na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej miasto od pewnego czasu wyraźniej próbuje zaakcentować swą górniczą przeszłość.

Moda na rozmieszczenie na terenie miasta serii jednolitych metalowych figur rozpowszechniona została za sprawą włodarzy Wrocławia. Tamtejsze figurki krasnali spotkać można na bulwarach nad Odrą, na peronie dworca PKP Wrocław Główny, na Rynku czy w różnych miejscach śródmieścia. Miasto wydało nawet mapę dla najmłodszych z zaznaczonymi pozycjami poszczególnych krasnali, aby ułatwić odszukanie każdego z nich.

Tym tropem poszli gospodarze jurajskiego miasta, tworząc w 2019 r. w śródmieściu Srebrny Szlak Gwarków Olkuskich. W różnych miejscach umieszczono osiemnaście rzeźb. Niedawno, pod koniec października 2022 r. pomysł została wyróżniony w konkursie Turystyczne Skarby Małopolski w kategorii Najciekawszy Szlak Turystyczny.

Po prawdzie Olkusz nie był pierwszym miastem, które w ten sposób zwróciło uwagę na swą górniczą przeszłość. Wcześniej w Tarnowskich Górach zaczęto stawiać rzeźby gwarków. Tam jednak zdecydowano się na inną koncepcję: aby co roku w okolicach Barbórki odsłonić kolejną rzeźbę. Są one jednak rozproszone po poszczególnych dzielnicach miasta, nie tylko w śródmieściu. Aby je wszystkie zobaczyć jednego dnia, potrzebna jest przejażdżka co najmniej rowerem, a najlepiej samochodem. Do tego tarnogórskie rzeźby są wyraźnie większe, niż te w Olkuszu.

We wspomnianym konkursie lepszym od gwarkowskiego szlaku okazał się Główny Szlak Beskidzki, a konkretnie jego odcinek małopolski, który został laureatem w swojej kategorii. Poza Szlakiem Gwarków Olkuskich wyróżnione zostały Nowosądeckie Szlaki Spacerowe Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.