odkryli nowy minerał

 

Pod koniec października 2023 roku Komisja Nowych Minerałów, Nomenklatury oraz Klasyfikacji przy Międzynarodowej Asocjacji Mineralogicznej (CNMNC-IMA) zatwierdziła nowy minerał karwowskiit o idealnym wzorze Ca9Mg(Fe2+0.5□0.5)(PO4)7 (IMA2023-080). Odkrycia dokonali m.in. naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego.

Jak poinformowali przedstawiciele UŚ, minerał został nazwany na cześć prof. dr. hab. Łukasza Karwowskiego (1945–2022) – wieloletniego pracownika Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, wybitnego mineraloga, odkrywcą dwóch nowych minerałów fosforanowych znalezionych w meteorycie Morasko. Był także założycielem, a następnie prezesem oraz pierwszym (i jak dotąd jedynym) prezesem honorowym Polskiego Towarzystwa Meteorytowego. Prof. Ł. Karwowski był jednym z najlepszych badaczy meteorytów, w szczególności fosforanów, pośród których najbardziej typowym jest niespotykany na Ziemi merrillit.

List gratulacyjny od przewodniczącego CNMNC-IMA prof. Ferdinanda Bosiego został wysłany 5 listopada 2023 roku do zespołu autorów, w skład którego wchodzą czterej pracownicy i pracowniczki Uniwersytetu Śląskiego: prof. dr hab. Evgeny Galuskin i prof. dr hab. Irina Galuskina z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ oraz prof. dr hab. inż. Joachim Kusz i dr Maria Książek z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ. Z badaczami współpracowali także Yevgeny Vapnik z Uniwersytetu Ben-Guriona w Israelu oraz dr Grzegorz Zieliński z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego (PIG-PIB) w Warszawie.

Nowy minerał został znaleziony w Jordanii w okolicach miasta Al Qatrana. Karwowskiit należy do grupy merrillitu i jest swoistym ziemskim „meterorytowym" minerałem. Współwystępuje z nikelfosfidem (Ni,Fe)3P, znajdowanym dotąd tylko w meteorytach. Na zdjęciu z mikroskopu skaningowego są pokazane trygonalne kryształy karwowskiitu. To pierwsze znalezione dobrze wykształcone kryształy minerały grupy merrillitu.